Wat is krachtige basiszorg?

Binnen de aanpak Krachtige basiszorg staat het 4 Domeinenmodel (4D-model) centraal. Het is een communicatie-analyse model ontwikkeld in de praktijk. Dit succesvolle hulpmiddel wordt door professionals gebruikt om complexe hulpverleningssituaties richting te geven. Er is vaak sprake van meervoudige problematiek op verschillende domeinen: lichaam, geest, sociaal en maatschappelijk. Die problemen hebben bijna altijd met elkaar te maken en hebben op hoe men de gezondheid ervaart. Vanwege schulden hebben mensen bijvoorbeeld stressklachten. En door de stress voelen ze zich ziek.

Het 4D-model is een handig hulpmiddel om overzicht te krijgen. Het zorgt ervoor dat álle problemen boven tafel komen, schept orde in de chaos, laat zien waar iemands kracht ligt en biedt de klant de ruimte om aan te geven wat prioriteit heeft voor zijn gezondheid. Daarnaast brengt het in beeld wie betrokken (moeten) zijn. Door overzicht te creëren, voorkomen medische en sociale professionals dat zij elkaars werk doen. Zij vullen elkaar juist aan. Spreken dezelfde taal.

Professionals gebruiken het 4D-model niet alleen in gesprekken met bewoners, maar ook in overleg met elkaar. Zo leggen ze sneller de vinger op de zere plek en zetten ze ondersteuning adequaat in. Het model sluit aan bij zowel medische als sociale professionals, de werkwijze versterkt de verbinding tussen de domeinen. Voor de cliënt/patiënt is het prettig een gelijke werkwijze te ervaren. Een handleiding en checklist voor het werken met het 4D-model vind je via de website van Stichting Overvecht Gezond.

Voor Krachtige basiszorg is het heel belangrijk om zorg en ondersteuning op elkaar af te stemmen. Hiertoe zijn werkafspraken gemaakt tussen professionals uit de huisartsenpraktijk en medewerkers van het sociaal domein/ wijkteams. Op verschillende niveaus zijn structuren ontwikkeld om ervoor te zorgen dat professionals elkaar kennen. Dit kan door informele contacten zoals bijvoorbeeld lunchoverleg. Of door deelname van GGZ aan een casusoverleg van de wijkteams.

Een andere vorm van samenwerken is het drie-gesprek: een gesprek tussen de cliënt/patiënt, de huisarts en de wijkteammedewerker. Met elkaar komen de betrokken professionals sneller verder en denken makkelijker buiten de kaders. Bewoners zijn hierdoor directer geholpen en hulpverleners worden ontlast doordat zij de zorg delen. Daarnaast doen zij geen dubbel werk, is duidelijk wie signaleert, wie de regie heeft en hoe de regie, indien nodig, wordt overgedragen (warme overdracht).

Krachtige basiszorg is erop gericht onnodige verwijzingen naar specialistische zorg te voorkomen. De huisarts kan hiertoe vaste wijkspecialisten - psychiater en medisch specialistische disciplines van het ziekenhuis - consulteren en gericht inzetten. Er zijn korte en persoonlijke lijnen door werkafspraken over door- en terugverwijzen, het inzetten van consultatiemogelijkheden, zoals het meekijkconsult, en gezamenlijk multidisciplinair overleg. Deze lijnen zorgen voor een beter gebruik van elkaars expertise. De huisarts kan zo meer patiënten onder hoofdbehandeling houden.

Krachtige basiszorg verbindt zorg en ondersteuning in de spreekkamer met het aanbod van welzijn en preventie in de wijk. Daar waar de stap naar het bestaande aanbod in de wijk voor de patiënt te groot is, is nieuw aanbod nodig dat aansluit bij de wensen en mogelijkheden van de inwoners in de wijk. Voorbeelden zijn de groepsprogramma’s ‘In Beeld’,  ‘het Beweegconsult’ en de inzet van de Beweegmakelaar voor volwassenen en voor de jeugd. Om het wijkaanbod voor zorgprofessionals te maken, wordt Welzijn op recept ingezet.

Goede ICT en goed datamanagement ondersteunt de huisartsenpraktijk in het pro-actief werken en de samenwerking in de wijk. Het binnen Krachtige basiszorg ontwikkelde dashboard in het informatiesysteem van de huisarts (HIS) maakt mensen op basis van hun gezondheidsrisico of kwetsbaarheid zichtbaar. De professionals kunnen in één oogopslag zien wat bijzonderheden van de patiënt zijn en wie er bij het zorgproces betrokken zijn. De professional is daardoor extra alert op risico’s.

De website www.mijngezondheidinovervecht.nl is een goed voorbeeld van eigen regie bij de patiënt laten. Dit digitale platform heeft een openbaar deel en een besloten deel. In het openbare deel vinden bewoners informatie over activiteiten en hulpverlening in de wijk. In het besloten deel kunnen ze een persoonlijk dossier aanmaken en communiceren met hun eigen hulpverleners in de wijk. Ze kunnen een afspraak met de huisarts maken, een korte vraag stellen of een uitslag bekijken.

Contact opnemen met het wijkteam kan ook via dit platform, bijvoorbeeld wanneer ze een hulpvraag hebben. Er is een tool waarmee bewoners zelf hulpverleners kunnen uitnodigen voor een overleg. Vaak zijn er meerdere professionals betrokken. De tool biedt de mogelijkheid om het hulpverleningstraject goed met elkaar af te stemmen.

Voor Krachtige basiszorg is samenwerking in de wijk essentieel. Van belang is om de randvoorwaarden, zoals de gemeenschappelijke visie, cultuur en leeromgeving met partners in alle domeinen in de wijk goed te organiseren. Borging en uitvoering vindt op drie niveaus plaats: strategisch, tactisch en op de werkvloer.

Organisaties in de wijk en bewonersinitiatieven organiseren een brede mix aan activiteiten. De actieve samenwerking van inwoners, professionals én de gemeente in de wijk brengt focus aan in de activiteiten. Deze focus varieert per wijk.